Anksiyete Bozukluğu Nedir? Tanı ve Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Anksiyete bozukluğu gergin olan ruh hali, kaygılı fikirler ve sürekli artmaya başlayan kan basıncı gibi fiziksel değişimler ile karakterize edilen çok önemli bir durumdur. Anksiyete bozukluğu olan kişilerde tipik olarak sürekli yenilenen müdahaleci fikirler ya da kaygı odaklı düşünceler vardır. Endişe nedeniyle belirli durumlardan kaçınabilirler. Ayrıca terleme, titreme, baş dönmesi veya hızlı kalp atışı gibi fiziksel semptomlar da olabilir.
Anksiyete Belirtileri
İnsanlar kendilerini endişeli veya stresli hissettiklerinde genellikle fiziksel, psikolojik ve davranışsal belirtiler yaşarlar.
En yaygın fiziksel anksiyete belirtileri şunlardır:
- Kalp atış hızında artma veya kas gerginliği
- Ayak ve ellerde karıncalanma hissi
- Hiperventilasyon olarak bilinen çok ağır bir şekilde nefes alma veya baş dönmesi
- Nefes almada büyük oranda zorluk veya göğüste baskı
- Sık tuvalet hissi
- Hasta hissetmek
- Gerilim tipi baş ağrısı
- Terleme artış ve sıcak basması
- Ağız kuruması
- Çarpıntı ve titreme
- Boğulma hissi
En yaygın psikolojik anksiyete belirtileri şunları içerir:
- Kontrolün kaybedilmesi ve ölüm hissi
- Kalp krizi atakları, hastalık hissi ve bayılma
- Sürekli olarak endişelenme
- Çevredeki insanlardan uzaklaşma hissi
- Sorunlardan kaçma
- Kavga çıkarma hissi
En yaygın davranışsal anksiyete belirtisi ise sizi endişeli hissettiren durumdan kaçınmayı içerir. Bu anında bir rahatlama sağlasa da yalnızca kısa vadeli bir çözüm olacaktır. Bir dahaki sefere bu durumda olduğunuz zaman endişe geri gelir ve bundan kaçınmak yalnızca tehlike hissini güçlendirir. Bu durum, olabilecekler hakkındaki korkunuzun gerçekten doğru olup olmadığını asla öğrenemeyeceğiniz anlamına gelir.
Anksiyete Bozukluğu Türleri
Her biri farklı belirtilere sahip olan birçok anksiyete bozukluğu türü vardır. En yaygın anksiyete bozuklukları türleri ise şunlardır:
- Genelleştirilmiş Anksiyete Bozukluğu (GAD)
Genelleştirilmiş anksiyete bozukluğu, gündelik hayat hakkında kronik ve abartılı endişeler üretir. Bu endişe, her gün saatler tüketerek günlük işleri konsantre etmeyi veya bitirmeyi zorlaştırabilir. Bu soruna sahip olan bir kişi, endişeden dolayı bitkin bir hale düşebilir ve baş ağrısı, gerginlik veya mide bulantısı yaşayabilir.
- Sosyal Anksiyete Bozukluğu
Utangaçlıktan öte bu bozukluk, sosyal etkileşim hakkında yoğun korkuya neden olur. Genellikle aşağılanmayla ilgili irrasyonel endişelerden kaynaklanır. Sosyal anksiyete bozukluğu olan bir kişi, sohbetlere ve tartışmalara katılmayabilir veya fikirlerini sunamayarak yalnızlaşabilir. Panik ataklar, beklenen veya zorunlu sosyal etkileşime karşı ortak bir tepkidir.
- Panik Atak
Bu bozukluk, panik ataklar, bazen tekrar tekrar ve uyarı vermeden ani duygular ile karakterizedir. Genellikle kalp krizi ile karıştırılan panik atak, göğüs ağrısı, baş dönmesi, kalp çarpıntısı, nefes darlığı ve mide rahatsızlığı gibi güçlü fiziksel belirtilere neden olur. Birçok insan, sosyal izolasyon da dahil olmak üzere bir saldırıdan kaçınmak için umutsuz önlemlere gidebilir.
- Fobiler
Herkes, kendisini rahatsız edebilen ve hatta ürperten belirli olaylardan ya da durumlardan kaçınma eğilimindeyiz. Ancak fobisi olan biri için belirli yerler, olaylar veya nesneler, güçlü, irrasyonel korkunun güçlü tepkilerini yaratır. Spesifik fobileri olan çoğu insan, bu tepkileri tetikleyebilecek birkaç şeye sahiptir. Tetikleyicilerin türüne ve sayısına bağlı olarak korkuyu kontrol etme girişimleri, bir kişinin hayatını bile ele geçirebilir.
Diğer anksiyete bozuklukları ise şunları içerir:
- Agorafobi
- Seçici dilsizlik
- Ayrılık kaygısı bozukluğu
- Zehirlenme, yoksunluk veya ilaç tedavisini içeren madde ya da ilaç kaynaklı anksiyete bozukluğu
Ansiyete Bozukluğunun Nedenleri
Uzmanlar, anksiyete bozukluklarının nedenleri olarak birçok faktörün birleştiğine inanıyor:
- Genetik faktörler: Yapılan klinik bazlı araştırmalar, bazı ailelerde, akrabalar arasında ortalamadan daha yüksek miktarda anksiyete bozukluğu olduğu için anksiyete bozukluklarının ailelerde olduğuna dair kanıtları desteklemektedir.
- Çevre: İstismar, sevilen birinin ölümü, şiddet veya uzun süreli hastalık gibi stresli ya da travmatik bir olay, genel olarak anksiyete bozukluğunun gelişimiyle bağlantılıdır.
Anksiyete Nasıl Teşhis Edilir?
Anksiyete bozukluğunun fiziksel belirtileri, hipertiroidizm ya da kalp sorunları gibi diğer tıbbi durumlarla kolayca karıştırılabilir. Bu nedenle doktor, muhtemelen fizik muayene, görüşme ve laboratuvar testleri içeren bir değerlendirme yapacaktır. Altta yatan bir fiziksel hastalığı ekarte ettikten sonra doktor, bir kişiyi değerlendirme için bir psikiyatriste yönlendirebilir.
Bir ruh hastalıkları uzmanı, semptomlara neden olan belirli türdeki anksiyete bozukluğunu ve ilgili olabilecek diğer olası bozuklukları belirleyebilir. Kapsamlı tedavi yoluyla tüm bozuklukların üstesinden gelmek en iyi iyileşme stratejisidir.
Anksiyete Nasıl Tedavi Edilir?
Farklı anksiyete bozukluklarının kendilerine özgü belirti kümeleri vardır. Bu durum, her bir anksiyete bozukluğu türünün de kendi tedavi planına sahip olduğu anlamına gelir. Ancak kullanılan en yaygın anksiyete tedavi türleri şunlardır:
- Bilişsel davranışçı terapi de dahil psikoterapi
- Antianksiyete ve antidepresanlar da dahil olmak üzere bazı ilaçlar
- Gevşme ve anti stres yöntemleri de dahil olmak üzere tamamlayıcı tıbbi yaklaşımlar
İlginizi Çekebilir: https://www.tarotfali.net/blog/psiko-ruhsallik/