Karar verme becerileri ve süreçleri zor olabilir. Ancak yapılan psikolojik çalışmalar, zihnimizin doğuştan gelen kusurlarıyla mücadele etmemize yardımcı olabilir.
Yatırımlar, iş, ilişkiler ve diğer konularda doğru karar vermek çok zordur. Zihinlerimiz, harika ve inanılmaz derecede karmaşıktır. Ancak, maalesef kusursuz değildir. Birçok yönden zihin şaşırtıcı olsa da aynı zamanda pek çok öngörülebilir zaafı olan bir araya getirilmiş bir mekanizmadır.
Karar vermenin önündeki en büyük zorluklardan biri, aslında içimizde iki farklı kişinin olması gerçeğidir.
İşte sizlere bu iki yönünüz karşısında karar verme becerilerinizi geliştirmenin en iyi yolları hakkında psikolojik araştırmalardan alınan bazı ipuçları;
Kararı önceden verin
Zihni baştan çıkarmanın en iyi yollarından biri önceden karar vermektir. Hayatın hangi alanı olursa olsun, finansal, diyet, iş veya başka herhangi bir konuda kararı önceden verirseniz muhtemelen zararlı sonuçları çok büyük oranda azaltırsınız.
Karar verirken alternatifleri düşünün
Araştırmalar, seçenekleri karşılaştırarak insanların uzun vadeli çıkarlarına uygun olan seçimi çok daha iyi bir şekilde yapabileceklerini gösteriyor.
Beynimizin, kanıtları tarafsız bir şekilde değerlendirmekte çok iyi olmadığını unutmayın. Kendinizi alternatifler üretmeye zorlayın.
Maliyetleri faydalara karşı tartın
Maliyetleri ve faydaları tartmak, ortak karar verme tavsiyesidir. Ancak, aslında yapması oldukça zordur. Araştırmalar, zihnimizin maliyetleri veya faydaları dikkate almayı tercih ettiğini gösteriyor; her ikisini de hesaba katmak büyük çaba gerektirir.
Dürtüsel karar vermeyi tahmin edin
En iyi karar verme niyetleri, çoğu zaman kötü niyetli bir ayartma karşısında başarısızlığa uğrar.
Dürtüselliğinize karşı koyabileceğiniz herhangi bir yöntemi kullanın. Örneğin, kredi kartını iptal edin ve bir aktiviteye katılın.
Somut planlar yapın
Karar verirken somut planlara ve hedeflere odaklanın. İnsanlar, somut hedeflerde daha iyidir.
Stres ve karar vermek
Rahat ve dinlenmişken karar vermenin daha iyi olduğu açıktır. Çünkü stresli hissetmek, insanların riskle ödül arasındaki dengeyi değiştirme şeklini etkiliyor.
Ancak şaşırtıcı bir şekilde stres altında olmak, insanları aksi halde olduğundan daha fazla olumluya odaklar.
Karar verme sürecinizin kontrol edileceğini hayal edin
Birinin bizi kontrol edeceğini düşündüğümüzde daha iyi karar vermeye yol açan daha fazla bilişsel çaba harcarız.
Karar verirken kendinizden uzaklaşın
Karar verirken o anda kafamızdaki düşünce ve duygulardan etkileniriz. Bu kararın, gelecekte sizi nasıl etkileyeceğini düşünerek kendinizi uzaklaştırmaya yardımcı olun. Büyük kararlar, her zaman bir gece uykusundan sonra verilmelidir. Bu çok klişe bir söz olsa da kendinizden uzaklaşmak, şaşırtıcı derecede zor olabilir.
Tüm kararlar eşit verilmez
Bazı kararlar diğerlerinden daha önemlidir. Tüm kararlar, zahmetli bir müzakereyi gerektirmez. Bazı durumlarda sadece seçim yapmak ve onunla meşgul olmak çok daha iyi olacaktır. İşin püf noktası, hangisinin hangisi olduğunu bilmektir.
Açlık ve karar verme
Karar vermek için en iyi zaman aç olmadığınız zamandır. Aç olmak, insanların daha kısa vadeli düşünmelerini sağlar (sadece yemek hakkında değil, para dahil birçok alanda). Aç olan insanlar, bekleyerek daha fazla para kazanma şansını göz ardı ederek, daha erken alabilecekleri daha küçük ödüllerle yetinmeye isteklidirler. Açlık, insanların öz denetimini bozar, aksi takdirde beklemeye hazır olacakları ödülleri yakalamalarına neden olur.
Karar verirken rasyonel ve gerçekçi olun
Karar verirken gerçekçi olmak, kulağa biraz anlamsız geliyor olabilir. Ancak yapılan birçok araştırma, kendimize rasyonel düşünmeyi hatırlatmanın çok daha etkili kararlar vermemize yardımcı olabileceğini net bir şekilde gösteriyor.
Bilinçli olarak rasyonel düşünmeye çalışmak, burada açıklanan diğer tüm tekniklerin etkinleştirilmesine ve hayata geçmesine de büyük oranda yardımcı olacaktır.